سیالوگرافی چیست؟
سیالوگرافی یکی از روش‌های تصویربرداری پزشکی است که جهت بررسی وضعیت سیستم غدد بزاق و مجاری بزاقی مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش، ابتدا یک ماده حاجب به داخل مجاری بزاقی تزریق می‌شود، سپس تصاویر رادیولوژیکی از سیستم غدد بزاق گرفته می‌شود. این روش به پزشکان کمک می‌کند تا ساختار دقیق و عملکرد غدد بزاقی را تجزیه و تحلیل کنند و مشکلاتی مانند تشنج‌ها، ترشحات غیرطبیعی و سایر آسیب‌های غدد بزاقی را تشخیص دهند. معمولاً این آزمون توسط رادیولوژیست‌ها انجام می‌شود و می‌تواند در تشخیص و مدیریت بیماری‌های مرتبط با غدد بزاقی مفید باشد.
رادیولوژی سیالوگرافی چه کاربردی دارد؟
تصویربرداری سیالوگرافی که برای بررسی سیستم غدد بزاق و مجاری بزاقی استفاده می‌شود معمولاً توسط رادیولوژیست‌ها انجام می‌شود. با استفاده از سیالوگرافی، پزشکان قادرند به تحلیل ساختار دقیق و عملکرد غدد بزاقی بپردازند و مشکلاتی نظیر تشنج‌ها، ترشحات غیرطبیعی، یا سایر آسیب‌های غدد بزاقی را تشخیص دهند. این آزمون می‌تواند در تشخیص و مدیریت بیماری‌های مرتبط با غدد بزاقی مفید باشد. کاربردهای سیالوگرافی به شرح زیر است:
- بررسی وضعیت سیستم غدد بزاق و مجاری بزاقی
- نشان دادن ارتباط غدد بزاقی با ساختارهای مجاور آنها
- تشخیص مشکلاتی از جمله تشنج‌ها، ترشحات غیرطبیعی، یا سایر آسیب‌های غدد بزاقی
سیالوگرافی در چه مواقعی توسط پزشک تجویز می‌گردد؟
سیالوگرافی، یک روش تصویربرداری پزشکی است که برای بررسی سیستم غدد بزاق و مجاری بزاقی استفاده می‌شود. این آزمایش معمولاً در مواردی که بیمار علائم زیر را تجربه کند تجویز می‌شود:
- خشکی شدید در دهان و لبها
- افزایش درد و تورم در منطقه غده بزاقی
- علائم التهابی مانند تغییر در رنگ و قوام بزاق
- ناراحتی در بلع و گاهی مشکلات در گفتار
تغییرات در سطح pH دهان و ترشحات غده بزاقی
به طور کلی این آزمایش در تشخیص و بررسی بیماری‌های غدد بزاقی مانند تومورهای بنیادی یا سندرم سیجون و همچنین جهت ارزیابی علل خونریزی‌ها یا التهاب و درد در مناطق فک و دهان کاربرد دارد و به پزشکان کمک می‌کند تا علت دقیق این علائم را تشخیص داده و برنامه درمانی مناسبی را به بیمار ارائه کنند.
مراحل انجام سیالوگرافی چگونه است؟
سیالوگرافی یک روش تصویربرداری است که برای بررسی سیستم غدد بزاق و مجاری بزاقی استفاده می‌شود.این فرآیند معمولا تا ۳۰ دقیقه طول می‌کشد. مراحل انجام این آزمون به شرح زیر است:
1. آماده‌سازی بیمار:
قبل از آزمون، بیمار باید به وضوح در جریان روند آزمون قرار گیرد. ممکن است نیاز باشد برای بیمار آرام‌بخش تجویز شود تا برای انجام آزمون آماده شود همچنین در صورت ناراحتی بیمار ممکن است لازم باشد بیمار بیهوش گردد.
2. تزریق ماده حاجب:
ماده حاجب (مانند ماده حاوی کاناستنسول) به صورت معکوس در مجرای غده بزاقی تزریق می‌شود. این ماده که شامل ید است باعث ایجاد کانتراست در تصاویر رادیوگرافی می‌شود تا تصویر واضحی از غدد بزاقی بدست آید
3. به‌دست آوردن تصاویر رادیوگرافی:
در مراحل مختلف، تصاویر رادیوگرافی با تکنیک‌های خاصی تهیه می‌شوند تا غدد بزاقی و وجود یا عدم وجود مسدودی‌ها و نواحی غیرطبیعی نشان داده شود
4. حذف لوله تزریق ماده حاجب:
پس از به‌دست آوردن تصاویر و برداشتن لوله تزریق ماده حاجب، این ماده در دهان آزاد می‌گردد که می‌توانید آن را ببلعید یا به بیرون بریزید اما بلعیدن این ماده در اکثر مواقع بی‌خطر است
5. تحلیل و تفسیر تصاویر:
پس از به‌دست آوردن تصاویر، پزشک متخصص به بررسی و تفسیر آنها می‌پردازد تا به تشخیص صحیح و درمان مناسب بیماری‌های مرتبط با سیستم غدد بزاقی بپردازد.
پزشک از نتایج بررسی رادیولوژی سیالوگرام چه بیماری‌هایی را تشخیص می‌دهد؟
پس از تفسیر تصویر سیالوگرام، پزشک معمولاً می‌تواند بیماری‌های زیر را شناسایی کند:
1. تومورهای غده بزاقی، از جمله تومورهای خوش‌خیم و بدخیم نیازمند بررسی دقیق تصویربرداری هستند
2. اختلالات تغذیه‌ای غده بزاقی که ممکن است منجر به کاهش یا افزایش حجم بزاق شود
3. آسیب‌های سیستم تغذیه‌ای غده بزاقی که می‌تواند به تغییر در ساختار و عملکرد آنها منجر شود
4. عفونت باکتریایی یا ویروسی در غدد بزاقی
5. وجود سنگ در مجرای بزاق
6. وجود تومور غده پاروتید یا سرطان دهان
انجام سیالوگرافی عوارض یا خطراتی دارد؟
انجام سیالوگرافی، مانند سایر روش‌های پزشکی، ممکن است با عوارض و خطراتی همراه باشد:
- حساسیت به ماده حاجب: برخی افراد ممکن است حساسیت نسبت به ماده حاجب مورد استفاده در سیالوگرافی داشته باشند، که می‌تواند باعث واکنش‌های آلرژیک شدیدی شود
- خطر عفونت: همانند هر فرایند پزشکی دیگری، سیالوگرافی نیز ممکن است با خطر عفونت در نقاط وارداتی به بدن همراه باشد
- عوارض مربوط به ماده حاجب: مصرف ماده حاجب ممکن است عوارضی نظیر سردرد، تهوع، استفراغ و گاهی حتی آلرژی‌های جلدی را ایجاد کند