عکس CBCT چیست؟
CBCT یا توموگرافی کامپیوتری پرتو مخروطی (Cone Beam Computed Tomography) نوعی از انواع رادیوگرافی دندانی است که تصاویر سه‌بعدی با کیفیت و جزئیات بالا از دندان‌ها، استخوان‌های فک و بافت‌های نرم ایجاد می‌کند. این روش زمانی استفاده می‌شود که تصاویر حاصل از اشعه ایکس معمولی کافی نباشد. CBCT تصاویری دقیق از ساختارهای دندانی و فکی بدون تحریف یا بزرگنمایی ارائه می‌دهد و در تشخیص دندان‌های نهفته، اختلالات مفصلی، قرارگیری ایمپلنت‌ها، بررسی فک، سینوس‌ها و مجاری عصبی، تشخیص تومورها و منبع درد کاربرد دارد.
کابردهای عکس CBCT
با پیشرفت تکنولوژی در حوزه‌ی دندانپزشکی و جراحی فک و صورت، استفاده از عکس‌های سه بعدی به‌ویژه عکس‌های CBCT به‌عنوان یک ابزار مهم در تشخیص و برنامه‌ریزی درمانی روزافزون می‌شود. عکس‌های CBCT با امکانات خاص خود، توانایی ارائه‌ی تصاویر دقیق و جامع از ساختارهای داخلی دندان، فک و صورت را دارا هستند. این تصاویر، به پزشکان این امکان را می‌دهند که با دقت بیشتری از وضعیت مشکلات موجود در ساختارهای دهانی و فکی آگاه شوند و بر اساس آن‌ها برنامه‌های درمانی دقیق‌تری را برای بیمارانشان تدوین کنند. در ادامه، چندین کاربرد اصلی عکس CBCT را بیان شده است:
- مشاهده و تشخیص دندان‌های نهفته
- ارزیابی و برنامه‌ریزی دقیق برای قرارگیری ایمپلنت‌ها
- کمک به جراحی‌های ترمیمی و بازسازی فک و صورت
- تشخیص و درمان کانال ریشه پیچیده
- تشخیص اختلالات مفصلی در فک (TMJ)
- تعیین منبع و منشاء دردهای دهانی و فکی
- ارزیابی موقعیت دندان‌ها، مفاصل فک و راه هوایی
- ارزیابی ارتودنسی سه‌بعدی
- نمایش خصوصیات مورفولوژی استخوان و فضای مفصل برای آنالیز و تشخیص
- بررسی ساختارهای فک، سینوس‌ها، کانال‌های عصبی و حفره بینی
- تشخیص، اندازه‌گیری و درمان تومورهای فک و صورت
- ارزیابی و تحلیل ساختار استخوان‌های فک و صورت
- تجزیه و تحلیل سفالومتری
- ارزیابی مشکلات دندانی مانند کانین‌های نهفته، دندان‌های اضافی، دندان‌های شکسته، ضایعات پری اپیکال و بیماری‌های پریودنتال
مزایا و معایب تصویربرداری CBCT
تصویربرداری CBCT یک فناوری پیشرفته است که در حوزه پزشکی، به ویژه در زمینه دندانپزشکی، تحولات بزرگی ایجاد کرده است. این فناوری قدرتمند امکان تهیه تصاویر دقیق و سه‌بعدی از ساختارهای داخلی دهان و فک را فراهم می‌کند، که این امر به پزشکان کمک می‌کند تا با دقت بیشتری برنامه‌ریزی درمانی را انجام دهند و مشکلات را بهبود بخشند. با این حال، همچنین باید به معایب احتمالی این فناوری توجه کرد. از مزایا و معایب تصویربرداری cbct می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
مزایا:
- تصاویر دقیق و سه‌بعدی: CBCT امکان تهیه تصاویر دقیق و سه‌بعدی از ساختارهای داخلی دهان و فک را فراهم می‌کند
- کمترین مقدار اشعه: این روش از اشعه کمتری نسبت به سایر فنون تصویربرداری استفاده می‌کند، اما تصاویر با کیفیت بالا ارائه می‌دهد
- ارزیابی دقیق قبل از جراحی: CBCT امکان ارزیابی دقیق قبل از جراحی‌های دندانی و فکی را فراهم می‌کند، که این امر می‌تواند از موفقیت عملیات جراحی کمک کند
- ارزیابی دقیق قبل از جراحی ایمپلنت: CBCT به پزشکان اجازه می‌دهد تا قبل از جراحی ایمپلنت، ساختارهای فک و دهان را به دقت بررسی کنند و مکان‌گذاری مناسب برای ایمپلنت‌ها را برنامه‌ریزی کنند
- تشخیص دقیق بیماری‌ها: CBCT به پزشکان امکان تشخیص دقیق بیماری‌های دندانی و فکی را می‌دهد، که این اطلاعات می‌تواند در تشخیص و درمان بهبود بخش باشد
معایب:
- احتمال مخاطرات اشعه: استفاده از اشعه در تصویربرداری CBCT، احتمال بروز مخاطراتی مانند افزایش ریسک سرطان را افزایش می‌دهد، بنابراین باید با دقت استفاده شود
- زمان مصرفی: تهیه تصاویر CBCT ممکن است زمان بر باشد، به خصوص در مواردی که نیاز به تصاویر دقیق و جامع دارید
تصویربرداری cbct چگونه انجام می‌گیرد؟
مراحل انجام تصویربرداری CBCT شامل موارد زیر می‌باشد:
1. آماده‌سازی بیمار: بیمار باید لباس‌های مناسبی بپوشد، از جمله لباس‌هایی که موانعی برای تصویربرداری ایجاد نکند. همچنین باید همه جواهرات و اشیاء فلزی را از بدن خود بردارد، زیرا ممکن است تداخل با تصویربرداری ایجاد کنند.
2. تنظیمات دستگاه: پس از ورود بیمار به اتاق تصویربرداری، تنظیمات دستگاه CBCT برای انجام تصویربرداری بهینه شده و موقعیت بیمار در دستگاه تنظیم می‌شود.
3. تهیه تصاویر: پس از تنظیمات اولیه، دستگاه CBCT تصاویر را از منطقه مورد نظر در دهان بیمار تهیه می‌کند. بیمار باید در طول این فرآیند به طور ثابت و بدون حرکت بماند.
4. پردازش تصاویر: تصاویر به کمک نرم‌افزارهای مخصوصی که به همراه دستگاه CBCT ارائه می‌شوند، پردازش می‌شوند تا اطلاعات دقیق و سه‌بعدی از ساختارهای داخلی دهان و فک بدست آید.
5. تحلیل تصاویر: پس از پردازش، پزشک یا دندان‌پزشک مرتبط با تصاویر را مورد بررسی قرار می‌دهد و اطلاعات لازم را برای تشخیص و برنامه‌ریزی درمانی بیمار بدست می‌آورد.
بیماران قبل از انجام تصویربرداری CBCT باید موارد زیر را رعایت کنند:
- مشورت با پزشک: بیماران باید با پزشک خود مشورت کنند و همه جوانب مرتبط با تصویربرداری و نیاز به آن را بررسی کنند.
- ارائه اطلاعات به پزشک: بیماران باید به پزشک خود اطلاعاتی مانند تاریخچه پزشکی، داروهایی که مصرف می‌کنند، و هرگونه حساسیت یا علائمی که دارند را ارائه دهند.
- رعایت دستورالعمل‌ها: بیماران باید دستورالعمل‌هایی که پزشک یا دندان‌پزشک ارائه می‌دهند را رعایت کنند، از جمله ممنوعیت استفاده از جواهرات یا لباس‌هایی که موانعی برای تصویربرداری ایجاد کنند.
به طور کلی روش‌های مختلف رادیوگرافی از دهان و دندان و فک وجود دارد. یکی از این روش‌ها رادیولوژی CBCT دندان است. در این مقاله به بررسی این شیوه عکس‌برداری و کاربردها و مزایا و معایب أت پرداخته شد. شما می‌توانید برای انجام انواع خدمات رادیولوژی دهان، فک و صورت از جمله تصویربرداری CBCT با کلینیک تخصصی دکتر مریم منوچهری با شماره تماس ۰۲۱۲۶۴۲۵۸۶۲ در تماس باشید.